تأثیر اجرای برنامه بهسازی سرپرستاران براساس نقشه مفهومی بر سبک رهبری و اثربخشی آنان از دیدگاه خود و پرسنل پرستاری

مقدمه: برنامه های بهسازی مدیران از الویت های دستیابی به موفقیت سازمان است. ایجاد محیط بالینی مطلوب برای استفاده از توانمندی های پرستاران و شناسایی استعدادهای نهفته آنان نیازمند ایفای مهارت رهبری کارآمد سرپرستان است.هدف: بررسی تأثیر اجرای برنامه بهسازی سر پرستاران بر اساس نقشه مفهومی بر سبک رهبری و اثریخشی آن از دیدگاه خود و پرسنل پرستاری است.مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه نیمه تجربی از نوع خود شاهد شده است که در یکی از بیمارستان های آموزشی منتخب شهر تهران با انتخاب تصادفی انجام شد. نمونه ها شامل 25 نفر سرپرستار و120 پرستار بود که به صورت تمام شماری انتخاب و در دو مرحله قبل از مداخله (آموزش به روش نقشه مفهومی) و یک ماه پس از انجام مداخله، اقدام به تکمیل پرسشنامه نمودند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه سبک رهبری پرستاران از دیدگاه سرپرستاران و پرسنل پرستاری و بر اساس مدل سه بعدی هرسی- بلانچارد بود که ضریب پایایی آن در سرپرستاران 94/0 و در پرسنل پرستاری 95/0 به دست آمد و طراحی و اثر بخشی هرکدام از سبک های انتخاب شده در صورت تناسب با موقعیت، بر اساس پرسشنامه امتیازبندی گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار spss16 و با ارائه آمار توصیفی و آزمون های کای دو، ویلکاکسون انجام گرفت. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که سرپرستاران در مرحله قبل از مداخله، سبک رهبری خود را استدلالی (سبک غالب 37%) و دستوری (سبک حمایتی 32%) معرفی کرده اند. اما بعد از مداخله، 42% سبک رهبری خود را استدلالی (سبک غالب) و 26% سبک حمایتی خودشان را به مشارکتی تغییر داده بودند. همچنین از دیدگاه پرسنل پرستاری، قبل از مداخله، پرستاران سبک رهبری سرپرستاران خود را استدلالی (سبک غالب 37%) و دستوری (سبک حمایتی 5/36%) و بعد از مداخله 42% استدلالی (سبک غالب) و 5/32% مشارکتی (سبک حمایتی) بیان کردندو آزمون آماری ویلکاکسون تفاوت معناداری را  قبل و بعد مداخله نشان داد (p<0.001). میزان اثر بخشی رفتار رهبری مدیران قبل از مداخله در حد کم و بعد از مداخله در حد متوسط به دست آمد. همان آزمون آماری تفاوت معناداری در خصوص میزان اثر بخشی رفتار رهبری سرپرستاران قبل و بعد از مداخله نشان داد (p<0.05).نتیجه گیری: با توجه به اثر بخشی استفاده از روش نقشه کشی مفهومی در بهسازی سبک رهبری سرپرستاران، بکارگیری این روش برای آموزش و بهسازی مدیران توصیه می گردد.